Samenvatting

In dit onderzoek is het effect van snoezelen op demente ouderen en op de werkbeleving van zorgverleners onderzocht in zes Nederlandse verpleeghuizen. Snoezelen is een benaderingswijze om door middel van actieve zintuigprikkeling een ingang te vinden in de belevingswereld van de demente oudere, met als doel het welbevinden te optimaliseren of in stand te houden.

De vraagstellingen van het onderzoek luidden:

Wat is het effect van snoezelen op het gedrag van dementerende verpleeghuisbewoners?
Wat is het effect van snoezelen op de arbeidstevredenheid, burn-out, ervaren werklast en de ervaren problemen in de omgang met demente bewoners van verzorgenden?
Hoe verloopt de implementatie en de toepassing van snoezelen op de afdelingen?
Het effect is onderzocht door middel van een veldexperiment waarin snoezelen geïmplementeerd werd op zes experimentele afdelingen die vergeleken werden met zes controle afdelingen. In de voormeting is het gedrag van 120 bewoners en 120 verzorgenden in kaart gebracht door middel van video-observaties tijdens de ochtendzorg. Daarnaast gaven de verzorgenden een beoordeling van het gedrag van de bewoners over een langere periode met behulp van gedragsobservatielijsten. Tevens vulden verzorgenden een vragenlijst in over werkbeleving, ervaren werklast, ervaren problemen in de omgang met demente ouderen, arbeidssatisfactie en burn-out. Vervolgens kregen zestig verzorgenden van de experimentele afdelingen de cursus -snoezelen door uitvoerenden- aangeboden door Bernardus Expertisecentrum / Fontis. Na afloop van de cursus zijn de experimentele afdelingen gestart met het implementeren van snoezelen op de afdeling. Snoezelen werd daarmee geïntegreerd en onderdeel van de 24-uurszorg op de afdeling. Het implementatietraject is nauwkeurig geëvalueerd. Na anderhalf jaar vond een nameting plaats die identiek was aan de voormeting.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat de integratie van snoezelen in de 24-uurszorg bij een goede implementatie leidt tot positieve effecten op de stemming en het gedrag van bewoners en op de werkbeleving van verzorgenden.